शीशो
एकम दा चन्न वेख रेहा सी बह झंगियां दे उहले । शीशो टुरी जाए संग सखियां, पैर धरेंदी पोले । टोर उहदी ज्युं पैलां पाउंदे टुरन कबूतर गोले । ज़ख़मी होन कुमरियां कोइलां जे मुक्खों कुझ बोले । लक्खां हंस मरीवन गश खा जे हंझू इक डोहले । उड्डन मार उडारी बगले जे वालां थीं खोहले । पै जाए डोल हवावां ताईं, जे पक्खी फड़ झोले । डुब्ब मरीवन शौह थीं तारे मुक्ख दे वेख ततोले । चन्न दूज दा वेख रेहा सी वेहड़े विच फलाही । शीशो शीश्यां वाली रंगली थल्ले चरखी डाही । कोह कोह लंमियां तन्दां कढ्ढदी चा चन्दन दी बाही । पूणियां ईकन कढ्ढे बूम्बल ज्युं सावन विच काही । हेक समुन्दरी पौणां वरगी कोइलां देन ना डाही । रंग जिवें केसू दी मंजरी नूर मुक्ख अलाही । वाल जिवें चानन दियां नदियां रेशम देन गवाही । नैन कुड़ी दे नीले जीकण फुल्ल अलसी दे आही । चन्न तीज दा वेख रेहा सी शीशो नदीए न्हाउंदी । भर भर चुलियां धोंदी मुक्खड़ा सतिगुर नाम ध्याउंदी । अकस प्या विच नित्तरे पाणी आप वेख शरमाउंदी । सड़ सड़ जांदे नाज़ुक पोटे जिस अंग हत्थ छुहाउंदी । सुत्ते वेख नदी विच चानण रूह उहदी कमलाउंदी । मार उडारी लंमी सारी अरशीं उड्डना चाहुन्दी । महकां वरगा सुपना उणदी झूम गले विच पाउंदी । सुपने पैरीं झांजर पा के तौड़ी मार उडाउंदी । चन्न चौथ दा वेख रेहा सी खड़्या वांग ड्रावे । शीशो दा प्यु खेतां दे विच उग्ग्या नज़रीं आवे । तोड़ उफ़क तक झूम रहे सन टांडे सावे सावे । हर सू नच्चे फ़सल स्यूलां लै विच धरत कलावे । शीशो दा प्यु ड्रदा किधरे मालक ना आ जावे । पल पल मगरों मारे चांगर बैठे अड़क उडावे । रात दिने दी राखी बदले टुक्कर चार कमावे । अद्धी रात होयी पर जागे डर रोज़ी दा खावे । पंचम दा चन्न वेख रेहा सी आथन वेला होया । लहन्दे दे पत्तणां दा अम्बर लाल किरमची होया । गगनां दे विच कोयी कोयी तारा जापे मोया मोया । शीशो दी मां रंगों लाखी ज्युं कणकां विच कोया । टोर उहदी ज्युं होए नवेरा बलद तराने जोया । नैन उहदे बरसाती पानी दा ज्युं होवे टोया । वाल जिवें कोयी दूधी बद्दल सरूआं उेहले होया । शीशो दी मां वेख विचारी चन्न बड़ा ही रोया । चन्न छटी दा वेख रेहा सी शीशो ढाके चायी । घड़ा गुलाबी गल गल भर्या लै खूहे तों आई । खड़्या वेख बीही विच मालिक खेतां दा, शरमायी । डरी ड्रायी ते घबराई लंघ गई ऊंधी पायी । मटक-चानने वाकन उसदी जान लबां 'ते आई । लो लगदी उहदी रूह थीं जापे लभ्भे किरन ना कायी । जिस पल सुट्ट्या पैर घरे थीं उस पल थीं पछतायी । सारी रैन निमानी शीशो पासे परत वेहायी । सतवीं दा चन्न वेख रेहा सी चुप्प चपीते खड़्हआ । पिंड दा मालक चूर नशे विच वेख बड़ा ही ड्र्या । इक हत्थ सांभ बक्की दियां वागां इक हत्थ हन्ने धर्या । कन्नीं उहदे नत्तियां लिशकण मुक्ख 'ते सूरज चड़्हआ । उमरों अधखड़ रंग प्याज़ी सिर 'ते साफा हर्या । अड्डी मार बक्की दी कुक्खे जा खेतां विच वड़्या । शीशो दा प्यु मालिक साहवें ऊंधी पायी खड़्या । वेख रेहा सी लिश लिश करदा हार तली 'ते धर्या । चन्न अशटमी दे ने तक्क्या शीशो भों 'ते लेटी । चिट्टी दुद्ध मरमरी चिप्पर चानन विच वल्हेटी । साहवां दे विच विल्हे कथूरी दूरों आण उचेटी । सुत्ती घूक लवे पई सुफ़ने चन्न रिशमां दी बेटी । सुफ़ने दे विच शीशो ने खुद शीशो मोयी वेखी । डिट्ठा कुल्ल गरां उस सड़दा सुक्की सारी खेती । शीशो दे प्यु मोयी शीशो कफ़न बदले वेची । शीशो वेख कुलहना सुफ़ना झब्बदी उट्ठ खलोती । नौवीं दा चन्न वेख रेहा सी शीशो 'ते इक सायआ । शीशो संग टुरींदा अद्धी रात नदी 'ते आया । नदीए गल गल चानन वगदा हड़्ह चानन दा आया । चीर नदी दे चानन लंघ गए शीशो ते उह सायआ । बां बां करदा संघना बेला विच किसे महल पुआया । शीशो पैर जां धर्या महलीं कुल्ल बेला कुरलायआ । चन्न महलां थीं मारे टक्करां पर कुझ नज़र ना आया । सारी रात रेहा चन्न रोंदा भुक्खा ते तिरहायआ । दसवीं दा चन्न अम्बरां दे विच वग्ग बद्दलां दे चारे । रुक रुक झल्ला पायी जावे मगरी दे विच तारे । कोह कोह लंमे शीशो गल विच मुशकी वाल खिलारे । लै लै जान सुनेहे उहदे पौणां दे हरकारे । चन्न विचारा महलां वल्ले डरदा झात ना मारे । महलीं बैठे पीवन मदरा मालिक नाल मुज़ारे । वांग पूणियां होए बग्गे शीशो दे रुख़सारे । हासे दा फुल्ल रेहा ना काई होठां दी कचनारे । चन्न इकादश दे ने तक्क्या शीशो वांग शुदैणां । नंगी अलफ़ फिरे विच महलां जिवें सुणीवन डैणां । मुक्ख 'ते हलदी दा ले चड़्हआ अग्ग बले विच नैणां । पुट्टे पैर तां ठेडा लग्गे औखा दिसे बहना । थंम्हियां पकड़ खलोवे चन्दरी आया वकत कुलहना । मां मां करदी मारे डाडां सबक रटे ज्युं मैना । औखा जीकन होए पछानण सूरज चड़्हे टटहना । सोईयो हाल होया शीशो दा सूरत दा की कहना । चन्न दुआदश दे ने तक्क्या शीशो महलीं सुत्ती । दिसे वांग चर्ही दे टांडे सवा मसातर उच्ची । पीली-भूक होयी वत्त पोहली नीम जोगिया गुट्टी । पौन वगे तां उड्ड जाए शीशो तोड़ तणावों टुट्टी । लए हटकोरे जापे जीकण बस्स मुक्की कि मुक्की । लंमी पई करीचे दन्दियां लुड़छे हो हो पुट्ठी । ढाईं मार कुरलाए शीशो ज्युं ढाबीं तरमुच्ची । पर चन्न बाझों किसे ना वेखी उह हड्डां दी मुट्ठी । चन्न तिरौदश दे ने तक्क्या हो महलां दे नेड़े । पानी पानी करदी शीशो जीभ लबां 'ते फेरे । शीशो पलंघ 'ते लेटी हूंघे पीले होठ तरेड़े । पल पल मगरों नीम ग़शी विच रत्ते नैन उघेड़े । हू हू करदी बिल्ल-बतौरी बोले बैठ बनेरे । दूर गरां दी जूह विच रोवण कुत्ते चार चुफ़ेरे । शीशो वांग धुखे धूनी दे विच फक्करां दे डेरे । चानन लिप्पे वेहड़े दे विच बी हंझूआं दे केरे । चन्न चौधवीं दे ने तक्क्या महलां दे विच गभ्भे । नीले नैणां वाली शीशो भुंजे लाही लग्गे । शीशो दे सिरहाने दीवा आटे दा इक जग्गे । लग्गे अद्ध कवारी शीशो ज्युं मर जासी अज्जे । शाला ओस गरां दे सभ्भे हो जान बुरद मुरब्बे । कुल ज़िमीं जां पै जाए गिरवी जूहां सने सेहद्दे । सड़ जाए फ़सल सवे 'ते आई बोहल पिड़ां विच लग्गे । जिस गरां विच ज़िन्दगी नालों मढ्ढल महंगी लभ्भे । पुन्न्यां दा चन्न वेख रेहा सी चानन आए मकाने । पौणां दे गल लग्ग रोवण शीशो नूं मर जाने । अग्ग मघे शीशो दी मड़्हीए लोगड़ वांग पुराने । उट्ठदा धूंआं बुल्ल्हियां टेरे वाकन बाल अंञाने । रोंदे रहे सितारे अम्बरीं फूहड़ी पा निमाने । सारी रात रेहा चन्न बैठा शीशो दे सिरहाने । शाला बांझ मरीवन मापे ढिड्डों भुक्खे भाने । उस घर जंमे ना कोयी शीशो जिस घर होन ना दाने ।

Read Next